%70 Engelli Kaçıncı Derece? Bir Milyonlarca Derece Mi Var, Yani?
İzmir’de yaşayan, 25 yaşında, arkadaş ortamında sürekli espri yapan ama içten içe her şeyi fazla düşünen bir genç olarak, her zaman bazı konuları sorgulamayı severim. Bazen derin düşüncelerimle baş başa kalırım, bazen de öyle sıradan bir soru aklıma gelir ki, adeta kafamı duvara vurmuş gibi hissederim. Geçenlerde, sosyal medyada gezinirken, bir arkadaşımın paylaşımına denk geldim: “%70 engelli kaçıncı derece?” Haa, dedim, bu da neyin nesi? Herkes bir derece konuşuyor ama işin içinden nasıl çıkılır, bilemedim. Düşünmeye başladım ve tabii ki birkaç esprili çözüm ürettim. Gel, seninle bunu keşfedelim.
Engelli Derecesi Nedir? Bir Devrim Mi? Yoksa Hiyerarşi Mi?
Öncelikle, bir şeyi netleştirelim: Engelli raporu nedir? Engelli raporu, bir kişinin engel durumunu belirlemek için verilen resmi bir belgedir. Peki, bu %70 engelli oranı ne anlama geliyor? Bunu da bir çeşit %100’lük bir pasta dilimi gibi düşün. Yani, kişinin vücudunda veya zihninde %70’lik bir eksiklik olduğunu gösteriyor. Ama işin ilginç tarafı, bu oranlar genellikle “derece” olarak ifade ediliyor. Evet, yanlış duymadın: Birisi %70 engelli olduğunda, aklımda “Kaçıncı derece?” sorusu beliriyor. Yani, %70 engelli olmak, hangi devrede ilerlediğimizin bir göstergesi mi?
Düşünsene, “Dostum, ben %70 engelliyim, yani 2. derece engelliyim.” Evet, bir de bu “derece” meselesi var. Tam olarak bir hiyerarşi mi var? Bunu hiç düşündünüz mü? %90 mı, %80 mi? O zaman %70 neden ortada duruyor? “Süper engelliyim” mi demek gerekiyor? Yoksa %70, biraz daha “orta seviye engelli” gibi mi bir şey? İşte tam bu noktada kafam karışıyor.
%70 Engelli Kaçıncı Derece? Sıra Numarası Verelim
Geldik sorumuza: %70 engelli kaçıncı derece? Durum şu: Türkiye’de engellilik dereceleri genellikle 3 grupta değerlendiriliyor. Yani, hiyerarşi böyle işliyor:
- 1. Derece Engelli: %80 ve üzeri. Yani, adeta “Harbi engelliyim!” diyen bir grup. Hiç lafını esirgeme, bir dereceyi hak ettin!
- 2. Derece Engelli: %60 – %79 arası. Yani, “Böyle çok da ağır değilim ama gene de engelliyim” kategorisi. Bu arada, %70 burada ortada bir yerde duruyor. Biraz ondan, biraz bundan.
- 3. Derece Engelli: %40 – %59 arası. Tam olarak “Ben de varım ama çok da var değilim” seviyesindeki insanlar. Daha çok “mavi yakalı” engelli gibi. Herkes tanıyor, ama pek fazla ortada yoklar.
Şimdi, aklınızda beliren soruyu tahmin ediyorum: “%70 engelli olmak, %80’den nasıl bir fark yaratıyor?” Bunu düşündüm de, gerçekten komik bir durum. Yani, %70’i %80’den ayıran bir tek rakam var! O bir fark, hayatın tüm planını değiştirebiliyor. Bunu düşünmek bile insanı gülümsetiyor. Bu, sanki her şeyin bir ‘derece’yle ölçüldüğü bir dünyada yaşıyoruz gibi! “Dostum, ben %70 engelliyim, ama ne kadar güçlü olabilirim?!” diye bir soru oluşuyor kafamda. Ama tabii ki, her engellilik durumu, kişiye özel, her birinin kendine has mücadeleleri var.
“%70 Engelli Olmak Bir Ayrıcalık Mıdır?” Diye Düşünürken
Şimdi, biraz kafayı kaldırıp toplumsal açıdan bakalım. Engelli olmak, aslında herkesin düşünmesi gereken bir konu. %70 engelli olmak, ne kadar “az” bir şeymiş gibi gösterilse de, gerçekten de büyük bir mücadele gerektiriyor. Yani, bazı insanlar %70 engelli olmanın ne demek olduğunu bilmeden gülümsüyor olabilirler. Ama asıl mesele şu ki, bu oranlar, sadece birer sayıdır. İster %90 ol, ister %70… Gerçekten, bu insanın hayatındaki zorlukları bir şekilde anlatan bir rakamdan başka bir şey değil. Bu yüzden bazen “derece” mevzusu biraz garip olabiliyor. Çünkü her engelli kişinin yaşadığı zorluklar farklı.
Bir arkadaşım, %70 engelli olduğunu öğrendiğinde çok fazla soru sormuştu. “Gerçekten %70 engelli olmak ne demek?” diye. Evet, bazen bu soruya da yanıt bulmak zor olabiliyor. “Engelli olmanın derecesi var mı?” diye sormak da çok insani bir şey. Çünkü hepimiz bir şekilde, kendimizi “eksik” hissettiğimizde bile, belki biraz daha derinlemesine düşünmeli ve empati yapmalıyız. %70 engelli olmak, aslında sadece bir oran değil, insanların toplumda kendilerini nasıl gördüğüyle de ilgili bir soru.
Sonuç: %70 Engelli Olmak, Hayatın Derecelerini Aşmak Gibidir
Sonuç olarak, %70 engelli kaçıncı derece sorusunun cevabı aslında hayatın bir gerçeği. Bir yanda bu oranın ne kadar basit göründüğü, diğer yanda ise gerçekten büyük bir anlam taşıyan bir durum olduğu gerçeği var. Engelli olmak, yüzde kaç olursa olsun, hepimizin kendisini daha fazla anlaması, daha fazla düşünmesi gereken bir konu. İster %70, ister %90, her derece bir insanın hayatındaki zorlukları ve mücadeleleri anlatıyor.
Yani, %70 engelli olmak bir derece meselesi değil, aslında bir hayat mücadelesidir. Ama tabii, ben de bir yandan düşündüm, belki de bu yazıyı okuduktan sonra “Yaşadığım dünyada gerçekten bir derece var mı?” diye sorarım. Çünkü bu derece işine her bakış açısının farklı bir yansıması olabilir. 🙂